Een rustige reis naar het verleden

Het pad loopt langs de rails

Wagens van de Harz-smalspoorlijn in het station op de top van de Brocken

Diep in het hart van Duitsland ligt een regio die een rijke geschiedenis, ongerepte natuur en spoorwegervaring combineert. De Harz, het meest noordelijke middelgebergte, herbergt de Brocken, de hoogste top van Noord-Duitsland, en de Harz Narrow Gauge Railway, een historische stoomtrein die door dit landschap slingert.

Het begin van de wandeling voert over houten loopbruggen door de heide

Het is een zonnige ochtend als ik met mijn vriend op pad ga om de top van de Brocken te beklimmen. De verwachting van deze prachtige reis is als een tintelende energie in de lucht terwijl we onze rugzakken pakken en op pad gaan. De 18 kilometer lange wandeling begint vanuit de stad Torfhaus aan de Goetheweg tot aan de top van de Brocken. We trekken snel onze wandelschoenen aan, pakken onze rugzakken en gaan vol verwachting op pad. Langs houten paden door het heidegebied en langs de door de schorskevers afgevreten bomen lijkt het landschap op sommige plekken behoorlijk dor en verlaten. Niet bijzonder mooi, de weinige bomen zorgen voor weinig schaduw op zo'n warme dag. Het zachte getjilp van vogels begeleidt ons terwijl we langzaam de steile paden naderen. In de voetsporen van Goethe of Heinrich Heine keren mijn gedachten terug naar het verleden. Hoe het er toen uitgezien moet hebben? Misschien meer begroeid en zijn de bomen nog niet opgegeten door de schorskevers? Al snel komen we vanaf het grindpad op een betonplaatpad terecht. Op de oude Panzerweg langs de oude grens, waar nog maar 40 jaar geleden de grens tussen de DDR en de BRD liep, kijken we naar de getuigen van een lang vervlogen tijd. Keer op keer komen we de overblijfselen van de grensversterkingen, informatieborden en gedenktekens tegen en stoppen voor een korte adempauze. Het bos en de heide van de Harz zien er bijna mystiek uit met hun dode boomstronken, de heide en het heidegras tussen de nog staande sparren. Hier, in deze ongerepte natuur, kun je je gemakkelijk voorstellen hoe mensen een paar honderd jaar geleden verhalen verzon over heksen, geesten, demonen en legendarische figuren. De mysterieuze sfeer langs de paden doet mij denken: “Ik wil hier ’s nachts niet alleen zijn.”

Kaal landschap veroorzaakt door schorskevers

Het Harz-grenspad

Het is warm en zonnig als we halverwege de top van de Brocken stoppen en ons bewust worden van de volledige stilte die ons omringt. De bomen van het steeds dunner wordende bos langs het pad lijken het geluid van de wereld op te slokken. De enige geluiden die we horen zijn het fluiten van vogels en het zachte ritselen van bladeren in de wind. In deze stilte voelen we ons dichter bij het ritme van de natuur dan ooit tevoren en voelen we de ontspanning die in ons komt door beweging en rust. Maar in de verte denken we, bijna als een echo, het geluid van een trein te horen. Wij luisteren aandachtig. Langzaam maar zeker wordt het geluid van de trein – de karakteristieke ‘chuketschuke’ van een stoomlocomotief – steeds duidelijker. Nieuwsgierig lopen we verder en volgen het geluid. Eindelijk bereiken we de rails en gaan opgewonden zitten met onze mobiele telefoons in onze handen. We komen op tijd aan, de trein tuft met een rustige snelheid en een grote stoomwolk langs ons heen. We zwaaien en de passagiers in de oude rijtuigen zwaaien terug, hun gezichten stralend. Voor ons gaan we echter te voet verder naar de top, die we na 9 km bereiken. De lucht hierboven is koel en helder. De wind waait zachtjes over de wijde, open vlakte. De beroemde Brockenwirt, een oude herberg, torent voor ons uit op de top, en we nemen een korte pauze om van het uitzicht te genieten en onszelf te versterken met erwtensoep en bier. De stoomlocomotief, die al bij het bergstation is aangekomen, wordt door de twee machinisten gecontroleerd terwijl de laatste gasten uit de wagons stappen. We verkennen de top. Wegwijzers wijzen in alle richtingen. Beijing is daar en San Francisco ligt aan de andere kant. Op elke plaats stoppen we en dagdromen over verre oorden. Waar gaat onze volgende reis naartoe?

Langzaam en bijna geruisloos zette de trein zich weer in beweging en reed terug door het berglandschap van de Harz. Na een tijdje gingen we op pad om aan de afdaling te beginnen. De terugweg is net zo mooi als de klim en we maken van de gelegenheid gebruik om nog meer te ontdekken van het fascinerende landschap dat ons omringt.

Heinrich Heine Monument – Hij overnachtte in het Brockenhaus in de nacht van 19 op 20 september 1824 en schreef over deze ervaring in zijn boek “The Harz Journey”

Start van de wandeling door het heidelandschap met uitzicht op de bestemming: de top van de Brocken

Uitzicht op het natuurpark Zuid-Harz en restaurant Zum Brockenwirt

De Harzer smalspoorlijn in het station, kort voor de verdere reis.

Extra informatie: Je kunt vanuit elke richting de Brocken oplopen. Veel paden leiden door de bossen en weilanden en langs vele andere monumenten. De Harzquerbahn loopt van Wernigerode en Nordhausen Nord naar Drei Annen Hohe. Van daaruit loopt de Brockenbahn naar de top.