Küstenschutz: The Dance of the Wasserbauer

Het is nog vroeg in de ochtend wanneer de mannen van de kustwacht in de barak aankomen. Wij zijn de laatsten die meedoen, de fotograaf Ralf en ik, nog niet helemaal wakker. Of we een koffie wilden? Nee, bedankt. Er zal geen toilet in de modder zijn.

Nu zitten we allemaal samen in de schuur achter de dijk. De mannen praten en maken grapjes, het dagelijkse ritueel, voordat ze naar hun werk gaan. Mensen kennen elkaar, werken al tientallen jaren samen. De stemming is ontspannen, vrolijk. Eindelijk gaat iedereen de kleedkamer in en aan het einde van de steltlopers overgedimensioneerde overknieën in kakigroen. Wij ook.

Een van de kustbeschermers draagt ​​ook een steltlopers, en niet zonder reden. De vier mannen lopen door het water dat nog bij de laatste vloed op slib- en zandoppervlakken staat, wij achteraf. Natuurlijk kennen ze het gebied als hun broekzak. Over het algemeen is de Watt vrij stevig in Uelvesbüll, andere kustbeschermers zouden meer pech hebben, zeggen ze. En geef ons onervaren goede tips, zodat we niet vast komen te zitten of het contact verliezen. "Houd uw handen uit uw zakken!" Dat helpt echt om de balans te houden in geval van een val.

Eén onderscheidt zich: Dietmar Jessen wordt gebeld en draait zich onmiddellijk om. Hij zal vandaag graszaad op een dijkstuk zaaien. Kale plekken hebben zich gevormd waar flotsam lange tijd heeft gelegen. Het is essentieel dat de dijk strak is. Hij blijft door een functionerende graszode en de schop van de schapen, quasi-werknemers in kustbescherming. De laatste bevolken ook de dijk nabij Uelvesbüll en knippen ijverig het groene haar van de dijk af terwijl de mannen door slib, zand en water blijven sjokken.

Al snel hebben we het kleine ponton bereikt, een flat die zonder motor in de watertransportboot ligt. Iedereen klimt aan boord, met stokken duwen de mannen van de grond. Het doelwit is een groot schip, een afgedankt, ouder scheepsmodel, ook niet gemotoriseerd, dat in het Husum-kamp werd gevuld met bundels vuren takken, naar de juiste plaats aan de kust werd gesleept en daar verankerd – als een lokaal kamp.

Faschmachines zijn de bundels, die door de mannen geleidelijk worden overgebracht naar het kleine ponton. Dit duwt nu de man met steltlopers en zonnebril, Jörg Jagsdorf, door het water, terwijl Marco Petersen halfdroog springt en de boot trekt. Kort voordat ze hun doelpositie hebben bereikt, stapt ook Rolf Ehlers uit.

Nu begint het eigenlijke werk, dat niet zo oud is als de dijkconstructie. Vroeger was de dijk voltooid met de Lahnungsbau. De Lahnungen zien eruit als droge struiken in rang en vijl: ze bestaan ​​uit stapels en fascines en trekken een gigantisch raster in het wad. Parcoursvelden staan ​​haaks op de dijk. Tussendoor heffen de kustbeschermers loopgraven op, zogenaamde "palen", zodat het water het omgegooide gebied kan binnendringen.

van
Tikken en naaien

De Lahnungen om het dichtslibben van de dijken te versnellen, golven te breken, eventuele stromingen in de buurt van de kust te onderbreken. De Lahnungsfeld staat bij eb op de dijk als een bed op de zeebodem. Eerste delicate planten groeien: Queller, ook wel de asperges van de zee genoemd. Overigens smaakt het heerlijk in de salade.

In het verleden werd nieuw land gewonnen door de dijkconstructie, het schiereiland Eiderstedt werd dus gemaakt van drie eilanden. Maar sinds 1954 dient de dijkconstructie alleen de kustbescherming. Dus de getrainde wateringenieurs hoeven geen nieuwe wanen te creëren, maar alleen de oude reparatie. Van april tot november werkt de ploeg buiten Uelvesbüll, altijd in de frisse lucht, bij bijna alle wind en weer. Ze trekken rotte stapels eruit en rammen nieuwe in de grond. "Vorig jaar was er schade door ijsschotsen", zegt Rolf Ehlers. Naar schatting 1500 stapels moeten worden vernieuwd. Ze horen bij het slaan tegen een paal op het geluid, als het rot is.

"En om de drie tot vier jaar moet een leng opnieuw worden verpakt." Dat is precies wat ze vandaag willen doen: het vullen van twijgen op een sectie condenseren. Om dit te doen, lossen de mannen met geoefende handgrepen het touw op, dat later opnieuw rond het voorhoofd wordt genaaid. Men rent over het oude materiaal en duwt het naar beneden. De nieuwe fascines zijn bovenaan verpakt en het grappige gedeelte begint: de drie mannen staan ​​naast elkaar op de lahnung, een geeft het bevel, en dan springen ze tegelijkertijd, opnieuw en opnieuw.

De dans van de Wasserbauer. Stuk voor stuk werken ze zich een weg vooruit. Wanneer het spoor klaar is met "kloppen", gebruiken ze een speciaal gereedschap om het nog functionerende snoer te repareren, dat strak op de stapels zit met nietjes, altijd over de bundels. Het construct moet tenslotte alle stormen, overstromingen en mogelijke ijsafwijkingen in de winter trotseren.

Aan het einde is er eb. Het kleine ponton is aan twee kanten verankerd en vastgedraaid zodat het niet drijft als het tij overstroomt. Te voet gaat het terug naar de dijk, het bovenste uiteinde van de steltlopers terloops neergeklapt. In de barak worden de laarzen grondig afgespoeld, omdat slib als goed hechtend materiaal wordt beschouwd.

de
Klimadeich komt

Het was vóór Uelvesbüll, toen het enige stuk van de Eiderstedter-dijken op dat moment brak met de grote stormvloed van 1962. Op een lengte van bijna 100 meter at de Noordzee het land binnen en overspoelde de hele Koog. Maar in tegenstelling tot Hamburg vereiste de vloed in Sleeswijk-Holstein geen mensenlevens. Maar talloze delen van de dijken werden vernietigd of beschadigd, dus je moest op een grote manier vernieuwen, versterken en vergroten. Dat houdt nooit op.

De zeespiegel stijgt constant – veel sneller dan verwacht vanwege de klimaatcrisis. Nogmaals, Uelvesbüll staat op het punt een verandering aan te brengen: vanaf dit jaar zal hier een van de nieuwe klimaatbeschermingsdijken worden gebouwd. Dit betekent niet alleen een toename, maar vooral een platter profiel en een brede dop, die al de volgende verhoging omvat.

De kustbeschermers zijn niet direct betrokken bij de constructie, maar ze zijn wel in beeld: aan de buitenkant kan de dijk niet worden gebouwd om redenen van natuurbehoud, dus de plaats wordt weggenomen van de Koog. Bouwland zal verdwijnen en haar werkloods zal blijven migreren. "Waar we nu zitten, de nieuwe dijk komt eraan," zeggen ze. Ten tijde van de bouw zullen ze nog steeds hun werk doen.

Waterbouwers worden algemeen beschouwd als allrounders. Dus ze hielpen al bij de overstromingen in Herzog-Lauenburg, omdat de Elbe 2013 een recordvloed veroorzaakte. Ze hielpen archeologen bij het redden van een Spaans schip. Naast kadavers dragen ze indien nodig soms ook munitie of medicijnen uit de wadden. Nog afgezien van het plastic afval in de Waddenzee.

En zoals vaak wordt gezegd: "Ballonnen zijn een enorm probleem."

Tekst en foto's: Elke Weiler

Vorig jaar was ik onderweg met de kustbeschermers om het boek 'Leven op de Waddenzee' te onderzoeken (Bruckmann Verlag, overal verkrijgbaar in de boekenhandel). Je kunt nog veel meer verhalen in het boek vinden.

Meer leestips op de blog? Bijvoorbeeld in de zomer in Nordfriesland, op tournee met de krabvisser of de laatste vuurtorenwachter van Westerhever.