Een reis door Bretagne * Reisberichten

Waar de zee smelt in je mond: een culinaire reis naar de kust van Bretagne

In onze verbeelding schitterde Bretagne in alle tinten blauw. Van turquoise tot azuurblauw, op de rompen van de boten en de strepen van de visserstruien. En vooral in de eindeloze zee die zich vermengt met de lucht in de verte. Tijdens onze reis zullen we leren dat deze bijzondere blauwtint, die de naadloze overgang tussen lucht en zee kleurt, door de Bretons “glaz” wordt genoemd. Bovenal zullen we leren dat Bretagne talloze andere kleuren te bieden heeft. Dat zien we al als we de eerste avond met onze huurauto richting het kustplaatsje Plouguerneau rijden: In plaats van het blauw van de zee zien we in de verte bruine, groene en rode tinten schitteren. Het is laagwater en algen en zeewier – de specialiteit van Plouguerneau – strekken zich uit over het kleurrijk glinsterende wad.

Algen en zeewier zijn met al hun voedingsstoffen het superfood van de zee © Alexandre Lamoureux

De groenten van de zee

Als we de bruingroene, druipnatte planten op de blootliggende zeebodem zien, kunnen we ons niet echt voorstellen dat we binnenkort de zeegroenten gaan proeven. Maar dat is precies wat we doen na een ontspannen nacht in Hotel Castel Ac'h, waar we de volgende ochtend wakker worden met uitzicht op de hoogste vuurtoren van Europa, die 82 meter boven het Île Vierge staat. We ontmoeten onze gids in het Ecomusée, het algenmuseum van Plouguerneau direct aan de kust. Op de een of andere manier stelden we ons een bebaarde visser voor en waren verrast toen Pauline in haar gele rubberlaarzen op ons af kwam rennen. De 36-jarige werkt bij het Ecomusée en leeft voor haar regio en de zee.

Restaurant Mémé Lilia: Stokbrood met zeewier, Bretonser kan niet | © Alexandre Lamoureux

Samen gingen we het wad in. En we zijn verbaasd over wat er voor ons opengaat in een onbekende wereld: onze blik dwaalt over een maritieme jungle van duizend en één tinten groen. De algen zijn er in allerlei kleuren en vormen. En Pauline kent ze allemaal: ze knielt in het natte zand en knipt met een schaar een stuk lange bruine alg af. “Probeer het!” Pauline moedigt ons aan. En inderdaad: met hun frisse jodiumsmaak en een licht peperige kruidigheid hebben we de indruk dat de Atlantische Oceaan in onze mond smelt. Pauline lacht – wij zijn blijkbaar niet de eersten die verrast zijn door de smaak van de zeegroenten.

“Hier in het Iroise Marine Nature Park hebben onze ruim 800 verschillende algensoorten perfecte omstandigheden: helder, koud water dat voortdurend in beweging is, veel licht geeft en een ongelooflijk diverse biodiversiteit produceert. “Dat fascineert mij elke dag – ook al ben ik hier opgegroeid en ken ik de zee door en door”, zegt Pauline, die één lijkt te zijn met haar regio. Naast hun maritieme smaak scoren algen ook met uiteenlopende voedingsstoffen: calcium, magnesium, zink, kalium en ijzer maken ze tot een echte superfood van de zee. De Bretons herkenden dit al vroeg en creëerden een hele reeks bijzondere gerechten met de voedzame zeegroenten. Op de Bretonse menukaart staan zeewierspaghetti met pesto, zeewiersalade, zeewierrollades en pannenkoeken gevuld met de maritieme allrounder.

Waar de wereld plat is

Pannenkoeken zijn waarschijnlijk een van de beroemdste Franse gerechten in het buitenland. Niet iedereen weet echter dat ze uit Bretagne komen. In Bénodet aan de zuidkust ervaren we niet alleen baaien omzoomd met pijnbomen en witte zandstranden, een contrast met de ruige kust rond Plouguerneau, maar leren we ook de zoete kant van Bretagne kennen. Maar eerst en vooral: in de crêperie “La Réserve Bretonne” bestellen we eerst de donkere, hartige pannenkoeken gebakken met boekweitmeel. Eén keer de klassieker – de Complète met ham, kaas en spiegelei – en één keer iets ongebruikelijker met zeewier en Sint-jacobsschelpen. Een genot!

La Paillotte Iodée: De Bretonse klassieker: boekweitgalette met ham, kaas en spiegelei | © Alexandre Lamoureux

Nu is het de beurt aan het dessert: we beslissen allebei over de ster onder de Bretonse desserts, de crêpe au caramel au beurre salé, crêpe met gezouten boterkaramel. De zoete en zoute mix vormt de perfecte afsluiter en tovert de contrasten van Bretagne op ons bord. Zeezout is het belangrijkste ingrediënt voor alle Bretonse desserts. Dat ervaren we ook bij Biscuiterie François Garrec, eveneens in Bénodet, waar we kunnen zien hoe koekjes gebakken worden. Het bedrijf, gerund door de vierde generatie van de familie Garrec, staat bekend om zijn galettes en palets, typisch Bretonse koekjes met een subtiel vleugje zout.

Ben Odet, de monding van de rivier de Odet – dit is de Duitse vertaling van de Bretonse plaatsnaam en de kust van de kleine badplaats in het zuiden van Bretagne is net zo pittoresk © Alexandre Lamoureux

Na zoveel gezouten boter hebben we zin in wat beweging in de maritieme lucht. In het naburige stadje Fouesnant-les-Glénan rollen we onze yogamatten uit op het strand. Het maakt verschil of de hond naar de studiovloer kijkt of naar een wit zandstrand en atlantisch blauw!

Met pijnbomen omzoomde zandstranden zijn het symbool van de zuidwestkust van Bretagne © Alexandre Lamoureux

Daarna werken we wat aan ons uithoudingsvermogen, ruilen we de yogamat in voor wandelschoenen en gaan op pad op het beroemde kustwandelpad GR®34, dat 2.000 kilometer door Bretagne bestrijkt en elke baai en landtong omvat. Vroeger stelde het douanebeambten in staat de smokkel langs de kust te stoppen – vandaar de bijnaam “Douanebeambtenpad”. Tegenwoordig is het een van de populairste langeafstandswandelroutes in Frankrijk. Hier in het zuiden slenteren we over een vlak stuk van baai naar baai.

Verborgen baaien en stranden zijn altijd verrassend tussen de steile kliffen: het schiereiland Crozon wordt beschouwd als een van de mooiste delen van de GR34 | © Studio Jezequel

Heel anders was het op onze tocht over het Zöllnerpfad vanuit Crozon-Morgat op het gelijknamige schiereiland Crozon, waar de tot 70 meter hoge rotswanden aan het einde van de wereld in het uiterste westen van Bretagne ons iets meer presenteerden van een sportieve uitdaging. Maar de moeite werd beloond: tijdens een picknick in het naburige stadje Camaret-sur-Mer, eveneens op het schiereiland Crozon, genoten we van een adembenemende zonsondergang over de brede Atlantische Oceaan en het uitzicht op de voor de kust gelegen rotsen “Tas de Pois” – de erwt hopen.

De rotsen liggen als kleine erwten in de oceaan voor de kliffen van het schiereiland Crozon en krijgen daarom de bijnaam “Tas de Pois”, hoop erwten © Studio Jezequel

Harde schaal, zachte kern

Maar terug naar de zuidkust: Sporten doen we ook in Moëlan-sur-Mer. Hier echter niet op het land, maar op het water: in een kajak glijden we over talloze oesterparken. “Elke oester smaakt naar de zee waarin hij is opgegroeid”, legt onze kajakgids Jacques Noël uit en vervolgt: “Wat het 'terroir', d.w.z. locatie, bodem en klimaat, is bij wijn, is hetzelfde bij oesters de 'meroir.' “We leren dat oesterparken altijd aan de kust liggen. Door de getijden, soms boven en soms onder water, groeien de oesters gedurende meerdere jaren in dichtgeweven zakken.

Kajakken in Moëlan-sur-Mer | © Alexandre LamoureuxDoor de getijden, soms boven en soms onder water, groeien de oesters gedurende meerdere jaren in dichtgeweven zakken © Jeremy Jehanin

Tijdens een lunchpauze kunnen we eindelijk de beroemde zeevruchten proberen. De professional maakt de oesters voor ons open, waarna Jacques laat zien hoe we met een vork de spier uit de schelp kunnen halen. Hij vertelt ons dat het spiervlees direct op de schaal met zijn zoete smaak het gemakkelijker maakt om aan de slag te gaan in de wereld van de oesters – Bretonse kinderen proberen het fijne stuk al op jonge leeftijd. Wij vinden het ook erg lekker en laten de volgende schaal meteen openmaken. Wat ons verrast: Oesters zijn geen luxeartikel in Bretagne, maar maken deel uit van het dagelijks leven. In plaats van alleen in goede restaurants, kun je hier vers van de markt genieten met een koel glas witte wijn.

Elke oester smaakt naar de zee waarin hij groeide | © Jeremy Jehanin

Het ballet van de vissersboten

De vis in Le Guilvinec is net zo vers. In het Haliotika Visserijmuseum in het zuidwesten van Bretagne leren we alles over het leven van kustvissers en hoe we allemaal samen de biodiversiteit van onze oceanen beter kunnen beschermen. Een hoogtepunt is zeker het uitzicht vanaf het bezoekersterras om 16.00 uur, wanneer de vissersboten na hun werk terugkeren naar de haven. De versgevangen vis wordt naar de grote hal gebracht, waar deze rechtstreeks aan de restaurants in de regio wordt verkocht.

Le Guilvinec is de belangrijkste haven van Frankrijk voor verse vis | © Alexandre Lamoureux

Hier ontmoeten we Philippe Lessard, die groepen bezoekers door de zaal leidt en over elke vis iets kan vertellen. “Le Guilvinec is de belangrijkste haven van Frankrijk voor verse vis. We hebben echter geen industriële visserij. In plaats daarvan werken we samen met onafhankelijke vissers uit de regio die de zee voor onze kust kennen en waarderen”, zegt Philippe. Als u geen Frans spreekt, kunt u ook rondleidingen in het Duits boeken of een Duitstalige audiogids huren.

In het Haliotika Visserijmuseum in het zuidwesten van Bretagne leren we alles over het leven van kustvissers en hoe we allemaal samen de biodiversiteit van onze oceanen beter kunnen beschermen © Studio Jezequel

Bretagne, inspiratie voor kunstenaars en auteurs

De boten in de haven van Clohars-Carnoët zijn net zo kleurrijk als de vissersboten voor Le Guilvinec. Hier heb je bijna de indruk dat je naar een ansichtkaart uit Bretagne kijkt. Geen wonder dat beroemde schilders als Paul Gauguin dit uitzicht al in de 19e eeuw wilden vastleggen.

Een haven als een plaatje: Port de Doëlan in Clohars-Carnoët | © Alexandre Lamoureux

De toen nieuw aangelegde spoorlijn van Parijs naar Quimper stelde kunstenaars in staat de drukte van de grote stad te ontvluchten en zich te laten inspireren door de natuur, de mensen en de kleuren van Bretagne. Tijdens wandelingen door Clohars-Carnoët en Névez, bekend om zijn rieten huizen, treden we in de voetsporen van de schilders en laten we de kleurenwereld van de Bretonse landschappen in al hun nuances op ons inwerken.

“Er is niet één Bretagne, er zijn veel Bretagnes en dat is precies waar hun geheim ligt”, schreef de wereldberoemde auteur Gustave Flaubert en nu weten we wat hij daarmee bedoelde. De herinnering aan Bretagne, zijn kleuren en smaken zullen ons nog lang bijblijven.

Ga erheen

Bretagne bereikt u gemakkelijk via vier snelwegen vanuit alle richtingen. Er zijn hier in Frankrijk geen snelwegen met A-markering waarvoor tol moet worden geheven; in Bretagne kunt u altijd gratis rijden op de twee- tot vierbaans rijkswegen (N) of ontspannen langs de landweg tussen de zee en de bossen.

Vanaf treinstation Parijs Montparnasse bereikt u Rennes, de hoofdstad van Bretagne, in slechts 1,5 uur met de Franse TGV. Er is ook een keer per dag een directe verbinding naar Rennes vanuit Straatsburg. Er zijn meerdere keren per week directe vluchten met Lufthansa van Frankfurt/Main naar Rennes en Nantes (vliegtijd: 90 minuten).

Blijf overnachten

Plouguerneau: Hotel Castel Ac'h, https://www.castelach.fr/

Tip: Je kunt ook de hoogste vuurtoren van het Ile Vierge beklimmen, op 82 meter hoogte heb je een prachtig panoramisch uitzicht over de noordwestkust van Bretagne. Het voormalige huisje van de vuurtorenwachter is onlangs gerenoveerd tot een rustiek vakantiehuis en biedt plaats aan maximaal 9 personen voor 1-2 nachten.

Crozon-Morgat: L'Escale Marine, https://www.escale-marine.bzh/

Bénodet: Au 46, https://www.au-46-bretagne.fr/

Fouesnant-les Glénan: La Pointe du Cap Coz, https://www.hotel-capcoz.com/fr/

Moëlan-sur-Mer: La Maison Keribin, https://www.lamaisonkeribin.com/

Clohars-Carnoët: Naéco Le Pouldu, https://www.naeco.bzh/fr/hotel-le-pouldu.html

Source: https://www.reisedepeschen.de/auf-den-spuren-des-meeres-eine-reise-durch-die-bretagne/